Emoties, organen en communicatie

In de Oosterse geneeswijzen heeft men al eeuwenlang de overtuiging dat organen gerelateerd zijn aan bepaalde emoties. De wetenschap heeft inmiddels hier ook al enig zicht op, omdat bij bepaalde emoties bepaalde neurotransmitters (lichaamseigen boodschappers) overmatig worden aangemaakt. Een overmaat op het ene orgaan kan leiden tot tekorten op een andere plaats in het lichaam.

Serotonine is zo’n neurotransmitter waarvan bekend is dat hij veel effect heeft op de stemming; tekorten in het zenuwstelsel leiden tot depressie. Op specifieke organen bevinden zich veel receptoren (‘ontvangststations’) voor bepaalde neurotransmitters. Een teveel aan die neurotransmitter kan leiden tot onbalans in de energie van dat orgaan.

Het is belangrijk dat je op een goede manier omgaat met onderstaande informatie. Gebruik het om jezelf te helpen inzicht te krijgen in je problematiek. Gebruik het niet om jezelf een schuldgevoel aan te praten of aan te laten praten door anderen! De wereld en het leven zijn op veel facetten niet ‘maakbaar’. Met een aantal problemen kun je alleen leren om er op zo’n manier mee om te gaan, dat je er zelf zo min mogelijk door wordt beschadigd.

Lever, gal, boosheid en depressie

De lever en de gal worden door de chinese geneeswijzen in verband gebracht met boosheid, frustratie. De Nederlandse taal kent overeenkomstige uitdrukkingen: ‘heb je iets op je lever’ en “je gal spuwen”. Bij een overmaat aan boosheid of frustratie kan de energie van de lever uitgeput raken, waardoor er op langere termijn meer kans is dat er een ziekte ontstaat in de lever.

Boosheid, frustratie en depressie

Boosheid kun je uiten door te schreeuwen. Als je je boosheid niet uit, dan kan je frustratie naar binnen slaan. Dit kan de oorzaak zijn van depressie. Het is emotioneel gezonder om je emoties te uiten dan om ze ‘op te vreten’.
Als er niet adequaat wordt gereageerd op je boosheid, door de persoon/ personen waarop je boos bent, kan er woede bij jezelf ontstaan. Het is daarbij belangrijk om zo goed mogelijk om te gaan met je woede. Misschien begrijpt de ander helemaal niet waarom je zo boos bent. Het kan echter ook zo zijn dat de ander te bang is om te doen wat jij van hem of haar verlangt. Als dat zo is, is het voor jezelf belangrijk om te gaan begrijpen waarom die ander daar zo bang voor is. Anders kun je nooit de oplossing bereiken die je nodig acht, voor het probleem tussen jullie. De enige manier om dit te gaan begrijpen, is door vragen te stellen aan de ander. (Als je daar nog toe in staat bent, in je boze stemming….)
Of de ander is simpelweg zo bang voor boosheid, dat verdere mondelinge communicatie geen enkele zin heeft.

Strategie of coping style

Voor jezelf kan het dan goed zijn om van ‘strategie’ te veranderen in het omgaan met het probleem wat je met die ander hebt. In psychologentaal heet dit: een andere ‘coping style’ kiezen. Sommige mensen (vooral Nederlanders) zijn erg ‘recht voor zijn raap’ in hun communicatie. Mensen uit andere culturen kunnen dit als verschrikkelijk beledigend en respectloos ervaren. Die ‘beledigde’ gevoelens kunnen zo heftig zijn, dat de ander niet meer in staat is naar de inhoud van je boodschap te luisteren. Hij of zij hoort alleen nog maar die botte of arrogante toon in je stem, die ze verafschuwen.
Het kan dan effectiever zijn om met een derde persoon te praten, die in staat is naar jouw gevoelens te luisteren en naar de gevoelens van degene waar je boos op bent. De omweg via communicatie met een derde persoon kan zo leiden tot een oplossing, die nooit had kunnen ontstaan als je had geprobeerd samen (boos) door te praten. Soms praat je dan alleen ’tegen’ elkaar, in plaats van ‘met elkaar’. Dan ontstaat er een machtsstrijd, die alleen verliezers kent.

Oplossing niet te vinden

Als het nog niet lukt om tot een bevredigende oplossing te komen, dan ontstaat er een overmaat aan adrenaline bij degene die boos is en vaak ook bij degene op wie de boosheid gericht is. Dan is het vooral belangrijk om een tijdje afstand van elkaar te nemen; dit wordt ook wel een ‘escape’ genoemd wat in het Nederlands vertaald zou kunnen worden als het nemen van een rustpauze waarin je even ontsnapt aan het probleem.
Een oplossing is nooit te vinden als de één andere belangen heeft als de ander, bijvoorbeeld als twee bedrijven azen op dezelfde klant of als twee mannen dezelfde vrouw willen. Dan zal één van de twee verliezen, maar vaker nog vechten twee honden om een been en loopt een derde er mee heen…
Als er echter geen sprake is van tegenstrijdige belangen of behoeftes, dan is het belangrijk als beide partijen personen in hun omgeving hebben, die zich herkennen in het gevoel van de ander. Een wijze tekst hierbij is: “Eenieder begrijpt slechts dat wat hij in zichzelf terugvindt.” Dus iemand met vergelijkbare ervaringen kan ‘Jantje’ helpen om ‘Pietje’ te begrijpen.

Fysieke (lichamelijke) ondersteuning

Naast het zoeken naar oplossingen is het belangrijk om ook fysiek bezig te blijven, om zo gezond mogelijk om te gaan met je hoge bloedsuikerspiegel, die ontstaat door een overmaat aan adrenaline. Zie de informatie over adrenaline in de tekst ‘het zit tussen je oren’
Het is ook mogelijk om via praktijk de Merel testen te doen op cortisol, het lange termijn stress hormoon. Adrenaline kan zeer sterk variëren, daarom heeft het weinig zin om daar onderzoek naar te doen. Maar een meting van cortisol geeft veel meer concrete informatie als het op de goede manier wordt gedaan. (Een test op basis van speeksel, wat op meerdere momenten van de dag afgenomen wordt.)

Eigen ervaring met verhoogde leverwaarden bij boosheid

Dit stukje is vooral interessant voor degenen die medisch geschoold zijn of anderszins verstand hebben van interpretatie van bloedwaarden.
Een aantal jaren geleden kwam ik (Margreet Chardon) in een situatie terecht die mij heel erg boos maakte. Het was echter zinloos om de boosheid te uiten. Ik zou mezelf er schade mee hebben berokkend als ik het wel uitte en ik zou er niemand mee hebben geholpen. Kortom, ik moest mijn boosheid inslikken in die situatie. Eind augustus van dat jaar waren mijn leverwaarden (ASAT, ALAT en gammaGT) toevallig getest en vielen ze ruim binnen de normale grenzen. Toen speelde het probleem nog niet.
Eind november van datzelfde jaar zat ik middenin de betreffende situatie. Mijn ASAT-waarde was 2 keer zo hoog als de bovengrens (80), mijn ALAT-waarde was ruim 5 keer zo hoog geworden als de bovengrens (179) en mijn gammaGT was verdubbeld ten opzichte van de meting eind augustus. Twee weken later was de situatie minder heftig en was mijn ASAT weer gezakt tot 47, ALAT was weliswaar nog veel te hoog (85), maar dat was toch minder dan de helft van de waarde van 2 weken daarvoor. GammaGT ging ook de goede kant op (41 eind november en 36 half december). Bij een hercontrole 2 maanden later waren alledrie de waarden weer ruim onder de bovengrenzen.
Een statisticus zal zeggen: “n = 1” maar ik vond het een indrukwekkende ervaring dat mijn lijf exact reageerde overeenkomstig de scholing die ik jaren eerder had gekregen.

De longen en dikke darm

De longen en de dikke darm horen vanuit de Chinese visie op gezondheid bij elkaar.
De longen worden in verband gebracht met verdriet . ‘Je houd je adem in’ als je heel geschokt bent door een gebeurtenis of bepaald gedrag. Opgeruimd ademhalen en ‘opluchting’ horen bij het tegenovergestelde van verdriet; de longen kunnen weer vrij ademhalen.
De dikke darm wordt in verband gebracht met een gevoel van onveiligheid. Obstipatie (verstopping) wordt emotioneel in verband gebracht met ‘het willen vasthouden wat je hebt’/ ‘je weet wat je hebt en niet wat je krijgt’. Sommige mensen krijgen bijvoorbeeld vooral verstopping als ze op vakantie gaan. Ze gaan een heel onbekende situatie tegemoet en hun darmen verkrampen daardoor.

Onderbuikgevoelens

Een bekende kreet gaat over ‘onderbuikgevoelens’. Die formulering heeft een negatief imago, maar veel mensen herkennen wel dat ze soms buikpijn hebben van spanning. Er zit een emotioneel centrum in je buik. Bij degenen die geschoold zijn op het gebied van chakra’s is bekend dat het tweede chakra (het buikchakra) het chakra is van de emoties. In de darm worden allerlei stoffen aangemaakt die ook terug te vinden zijn in de hersenen: serotonine, melatonine, substantie P, VIP en vele andere stoffen. Serotonine speelt een rol bij je stemming; een tekort aan vrij serotonine in de hersenen komt voor bij mensen die depressief zijn. Melatonine reguleert het slapen, maar heeft ook een belangrijke rol in het immuunsysteem. Substantie P is betrokken bij angst, stress en stemmingsstoornissen. VIP heeft een relatie met angst, het gevoel van eigenwaarde, schaamte en is betrokken bij blozen. Die overeenkomsten in het aanmaken van stoffen door de darm en in de hersenen is één van de redenen dat de darmen ’the second brain’ worden genoemd.
Het meest uitgebreide boek hierover is “The second brain, your gut has a mind of its own” van Michael D. Gershon. Hierin wordt ook de geschiedenis van de ontdekking van deze stoffen beschreven.

De maag en de milt

De maag en de milt horen vanuit de Chinese visie op gezondheid bij elkaar.
Bij de maag hoort de emotie bezorgdheid. ‘Het ligt zwaar op m’n maag’ is de Nederlandse uitdrukking die er bij past.
Maar ook in Westers onderzoek is dit verband tussen emoties en functioneren van organen terug gevonden. In de vorige eeuw bestudeerden onderzoekers mensen met een fistel van de maag of van de darm. Een fistel is een opening in de buikwand, waardoor een stukje van de maag of darm zichtbaar kan worden aan de buitenzijde van het lichaam. Toen werd waargenomen dat deze organen reageerden op emoties. Het maagslijmvlies vertoonde een verminderd functioneren door angst, depressie en een gevoel dat alles teveel is. Door agressie, rusteloosheid en beschuldigende gevoelens, ontstond een overmatig functioneren van de maag. (Bron: artikel S. van As in blad Folia Orthica in 2001)
Gebrek aan (zelf)vertrouwen is een emotie die belastend is voor de miltenergie. Miltenergie is in de Oosterse visie gerelateerd aan de spijsvertering. Gebrek aan zelfvertrouwen vermindert de functie van de spijsvertering, waardoor er spijsverteringsklachten kunnen ontstaan.

De nieren en de blaas

De nieren en de blaas horen volgens de Chinese visie bij elkaar, maar ook in de reguliere Westerse gezondheidszorg vallen deze onder hetzelfde ‘systeem’ namelijk de urinewegen. In de Westerse geneeskunde is alom bekend dat de bijnieren een centrale rol spelen in de productie van de stresshormonen adrenaline en cortisol. (Cortisol wordt ook wel het anti-stresshormoon genoemd.) De bijnieren zijn een soort kleine erwtjes die verbonden zijn met de nieren. Ze zijn daardoor ook een energetische eenheid met de nieren. Angst geeft een sterke reactie op de bijnieren. Te lang teveel stress kan leiden tot uitputting van de bijnieren.

Bij blaas en nieren hoort de emotie angst. ‘Ik doe het in mijn broek van angst’ is een bekende Nederlandse uitdrukking. Iedereen kent ook wel het verschijnsel dat sommigen een paar keer naar de wc gaan vlak voor een optreden of iets anders wat spannend wordt gevonden. Angst put de nierenergie uit, waardoor klachten kunnen ontstaan zoals regelmatig een blaasontsteking krijgen. Nierenergie heeft volgens de Chinese geneeswijzen ook een relatie met botten en gewrichten, rugklachten en dergelijke. Rugklachten kunnen bijvoorbeeld het gevolg zijn van langdurige stress, maar rugklachten kunnen ook andere oorzaken hebben.

Angst en woede

Het is belangrijk om te beseffen dat angst en woede ook twee kanten van dezelfde medaille kunnen zijn. Als een ander ver over je grenzen gaat en je voelt je machteloos daartegen, dan is vluchten vaak de enige oplossing. In de situatie van een kind dat op school wordt gepest, is vluchten niet goed mogelijk. Vaak trekt iemand zich dan terug, om niet nog meer trappen op zijn of haar ziel op te lopen. Angst kan ontstaan uit woede die niet geuit wordt, soms omdat de situatie niet toelaat dat die woede geuit wordt.
Sommigen zijn zo goed in het tergen van een ander, dat die ander vroeger of later ‘ontploft’. Als dit ‘ontploffen’ dan gebeurt op een manier die door de omgeving niet wordt begrepen, dan kan de omgeving dat ‘ontplofgedrag’ veroordelen. Het slachtoffer komt dan nog meer alleen te staan.

Het hart en de dunne darm

De emoties die in verband worden gebracht met de dunne darm en het hart zijn gekwetstheid/ kwetsbaarheid. Hij lijdt aan een ‘gebroken hart’. Sommige mensen krijgen diarree als ze meer meemaken dan ze kunnen verteren. Diarree als reactie op emoties wordt ook wel ‘huilen met je darmen’ genoemd.

Ga wijs om met deze informatie!

Als je met behulp van (onder andere) de Chinese geneeswijzen meer gaat begrijpen waarom je immuunsysteem op dat gebied niet goed functioneert, dan kan dat een wegwijzer zijn richting meer gezondheid.
Wees hier wel voorzichtig mee. Sommige mensen draaien deze zienswijze om en stellen als het ware dat een gezondheidsprobleem ‘je eigen schuld is, omdat je blijkbaar emotioneel ergens niet goed mee omgaat’. Niemand wordt sterker of gezonder van zo’n opvatting! Ook zitten sommige problemen op een onderbewust of onbewust niveau; daar kom je niet makkelijk achter. (Maar kinesiologie kan er wel behulpzaam bij zijn om er achter te komen.)

Verwante onderwerpen in deze website

Er zijn veel manieren om met emoties om te gaan. Stap 1 is om ze te voelen. Stap 2 is om er zo mee om te gaan, dat je jezelf niet ‘verstikt’ maar ook de ander niet. In praktijk de Merel worden een aantal methodes toegepast om meer inzicht te krijgen in emotionele patronen. Daarnaast kan het belangrijk zijn voor je gezondheid om je emoties te kalmeren, als oplossingen niet mogelijk lijken. Lees hier meer over de mogelijkheden:
Emoties, als je er soms last van hebt Dit is een overzicht met korte omschrijvingen van een aantal methodes die op praktijk de Merel worden gebruikt.
Emotionele coach Dit is een lang verhaal, waarin ook fysieke oorzaken van emotionele onbalans worden omschreven.