1. Geschiedenis van het dieet bij diabetes type II
2. Insuline
3. Oorzaak ongevoeligheid cellen voor insuline
4. Voedingsadvies
5. Link naar een lezing over diabetes type II en insulineresistentie

Geschiedenis diabetes dieet

Tot zo’n twintig jaar geleden werd aan mensen met diabetes een suikervrij dieet voorgeschreven. Men ging er van uit dat suiker een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel veroorzaakt. Het uitgangspunt (toen en nu) is, dat de bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk moet zijn. Uit onderzoek van de Amerikaanse Diabetes associatie is gebleken dat, wanneer de bloedsuikerspiegel zo dicht mogelijk bij de normale waarden wordt gehouden, de kans op latere ernstige complicaties met circa 60 % kan worden verminderd.
Rond 1980 bleek uit onderzoek dat niet alleen suikers een snelle stijging geven van de bloedsuikerspiegel, maar ook veel andere voedingsmiddelen. Het effect van suiker op de bloedsuikerspiegel is grotendeels vergelijkbaar met het effect van o.a. aardappelen, brood en rijst. Aangezien dit producten zijn die door vrijwel iedereen veel gegeten worden, heeft men ervoor gekozen het oude diabetesdieet maar ‘af te schaffen’. Wel wordt aangeraden om beperkt verzadigd vet en alcohol te gebruiken. Daarnaast blijft het natuurlijk belangrijk dat mensen met diabetes regelmatig eten en rekening houden met de hoeveelheid inspanning die ze verrichten. Wat betreft de hoeveelheid koolhydraten is het advies om die gewoon te eten en het medicinale gebruik van insuline hierop af te stemmen. “Mensen met diabetes moeten dus altijd nadenken bij wat ze eten, en goed plannen.”

Insuline

Insuline is het hormoon dat de bloedsuikerspiegel op het normale peil moet brengen, als die te hoog is. De bloedsuikerspiegel stijgt als men koolhydraatrijke voeding eet, want vooral koolhydraten verhogen de bloedsuikerspiegel. Men heeft lang gedacht dat iedereen met diabetes geen of te weinig insuline aanmaakte in het lichaam. Het wordt echter steeds duidelijker dat veel mensen die diabetes type II hebben, ook ouderdomsdiabetes genoemd, wel insuline kunnen aanmaken. Bij hen is het probleem dat de cellen niet meer goed reageren op de insuline (insulineresistentie). Daardoor blijft de bloedsuikerspiegel te lang hoog en bij een hoge bloedsuikerspiegel gaat het lichaam nog meer insuline aanmaken om de bloedsuikerspiegel weer omlaag te krijgen.
Als er ergens een overmaat van is in het lichaam, is het een standaardreactie dat het lichaam probeert minder gevoelig te worden voor die overmaat. Dit gebeurt ook bij de lichaamscellen die nog minder gaan reageren op de overmaat aan insuline. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht. Het is logisch dat de alvleesklier, die de insuline aanmaakt, op een gegeven moment uitgeput raakt van al die insulineproductie. Vroeger of later komen de meeste patiënten met diabetes type II daarom in een fase dat de alvleesklier te weinig insuline gaat aanmaken.
Het aantal patiënten met ouderdomsdiabetes neemt schrikbarend toe in geïndustrialiseerde landen. In 1995 was 5,2% van de bevolking diabeet en in 2017 had 7% van de mensen deze aandoening in Nederland volgens de cijfers van het diabetesfonds. En 1 op de 3 van de huidige volwassen bevolking in Nederland krijgt diabets, hebben onderzoekers van het Erasmus MC berekend. (bron: Diabetesfonds). Ook worden de patiënten steeds jonger, zelfs bij tieners komt deze vorm van diabetes steeds meer voor. Het lijkt daarom belangrijk om deze aandoening zoveel mogelijk te voorkomen in plaats van alleen te zoeken naar medicinale oplossingen voor degenen die het al hebben.

Oorzaak ongevoeligheid voor insuline

Over de oorzaak van de verminderde gevoeligheid van cellen voor insuline, verschillen de opvattingen. Therapeuten die werken volgens de aanvullende geneeswijzen, zien de oorzaak vooral in een overmaat aan geraffineerde koolhydraten in de voeding (wit brood, witte rijst, witte suiker e.d.), teveel stress en te weinig beweging. Volgens de gangbare gezondheidszorg is de oorzaak onbekend, maar voldoende beweging en een goed gewicht worden wel als preventie van diabetes type II gezien. Er zijn medicijnen ontwikkeld die ervoor moeten zorgen dat de insulinereceptoren op de cellen weer gevoeliger worden voor de insuline. Hierbij wordt geen rekening gehouden met de mogelijkheid dat lichaamscellen behoefte zouden kunnen hebben om zich te beschermen tegen een overmaat aan bloedsuiker en/of insuline. De medicatie werkt dus het lichaam tegen in zijn poging gezond te blijven!

Voedingsadvies

Mensen met diabetes type II zouden ervoor kunnen kiezen om, door aangepaste voeding, ervoor te zorgen dat de bloedsuikerspiegel (een tijd lang) zo min mogelijk omhoog gaat. Dan hoeft de alvleesklier nauwelijks insuline te produceren en hoeven de lichaamscellen zich niet meer zo sterk te beschermen tegen een overmaat aan insuline. Het hele systeem wat de bloedsuikerspiegel moet reguleren kan dan tot rust komen en mogelijk zich enigszins herstellen. Zonodig kan dit proces ondersteund worden met een aantal vitaminen, mineralen, kruiden e.d.
De enige manier waarop je kunt voorkomen dat de bloedsuikerspiegel stijgt, is voeding te gebruiken die weinig effect heeft op de bloedsuikerspiegel. Om toch voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen, is het advies om vooral veel groente te eten. Dit kun je aanvullen met noten, zuivelproducten, vis, eieren en beperkt vlees. Een lijst met voedingsmiddelen en hun effecten op de bloedsuikerspiegel vind je hier. En hier wat praktische adviezen voor ontbijt, lunch en diner.

Video over relatie tussen insulineresistentie en diabetes type II

• Lezing van arts Peter Attia Hierin uit hij twijfels over de visie dat overgewicht een belangrijke oorzaak is van diabetes type II. Hij heeft ontdekt dat hijzelf ook insulineresistentie en overgewicht ontwikkelde een aantal jaren geleden, terwijl hij naar zijn mening zeer gezond at en intensief sportte. Die persoonlijke ervaring maakte dat zijn oordeel als arts veranderde.