In de aanvullende of alternatieve geneeswijzen hebben velen de overtuiging, dat er een samenhang is tussen gebruik van bepaalde voeding en een verhoogd risico op het krijgen van diabetes. Dit is gebaseerd op ervaringen, onderzoek en logisch denken. Ook onder regulier opgeleide artsen komt deze visie steeds vaker voor. Suikers en andere geraffineerde koolhydraatrijke producten (zoals wit brood, witte spaghetti, witte rijst e.d.) verhogen de bloedsuikerspiegel relatief snel. De meeste volkoren producten geven een iets minder snelle verhoging dan de ‘witte’ producten, maar het scheelt niet veel. Het voordeel van volkoren producten is dat ze meer belangrijke mineralen  en vezels bevatten, die bijdragen aan het in balans houden van de bloedsuikerspiegel.
Voeding die rijk is aan koolhydraten verhoogt de bloedsuikerspiegel veel sneller dan vette of eiwitrijke producten. Groenten hebben een relatief laag effect op de bloedsuikerspiegel en bevatten naast vitamines ook veel mineralen en vezels. Vezels remmen de verhoging van de bloedsuikerspiegel en zijn een goede voeding voor de darmbacteriën. De mate waarin een voedingsmiddel de bloedsuikerspiegel verhoogt heet “glycemische lading” ook wel glycemic load genoemd. Lees meer hierover door hier te klikken. Daar is ook een lijst te vinden met voedingsmiddelen en hun effect op de bloedsuikerspiegel.
Ook het feit dat we in onze cultuur altijd maar “druk, druk, druk” zijn, geeft hogere bloedsuikerspiegels. Bij elke verhoging van de bloedsuikerspiegel moet de alvleesklier insuline aanmaken. Zoals bij vermoeidheid (hierboven) al beschreven staat reageren sommige mensen, die er gevoelig voor zijn, met de aanmaak van steeds grotere hoeveelheden insuline, als de alvleesklier te vaak aan het werk wordt gezet. Het is logisch dat de alvleesklier daardoor op den duur uitgeput raakt. Als een mens uitgeput is, is hij gevoeliger voor ziektes, waarom zou dit bij een orgaan anders zijn?
Het aantal patiënten met diabetes stijgt schrikbarend de laatste decennia.

Er zijn 2 vormen van diabetes. Bij diabetes type I, stopt de alvleesklier ‘opeens’ met het aanmaken van insuline. Vrijwel zeker is hierbij sprake van een ziekte, waarbij ook de alvleesklier ontstoken is geraakt, een auto-immuunziekte.
Bij diabetes type II, ook wel ouderdomsdiabetes genoemd, lijkt het erop dat de lichaamscellen zich steeds meer gaan beschermen tegen hoge bloedsuikerspiegels en de daarbij horende grote hoeveelheid insuline in het bloed. Dit noemt men insulineresistentie.

Insulineresistentie

Je kunt de lichaamscellen zien als kleine kacheltjes, die de bloedsuikers gebruiken als brandhout. Al die verbranding in de cellen geeft als het ware een beetje roet; de cellen worden er vuil van. Als de cellen weinig tijd krijgen om deze afvalstoffen af te voeren, omdat er alweer nieuw brandhout (bloedsuiker) voor de kacheldeur staat, dan zullen de cellen zichzelf willen beschermen. Hoe kunnen ze dit doen?
Je zou insuline kunnen vergelijken met een deurbel, die cellen duidelijk maakt dat ze hun deur voor het bloedsuiker open moeten zetten. Door slechter te gaan luisteren naar de deurbel, hoeven cellen even geen nieuw brandhout te verbranden en kunnen ze tijd voor zichzelf creëren om hun afvalstoffen op te ruimen.
Hierdoor zakt de bloedsuikerspiegel in het bloed echter te traag naar het normale, gezonde niveau. Insuline hoort ervoor te zorgen dat de bloedsuikerspiegel wordt verlaagd naar het normale niveau. Als het bloedsuikerniveau te hoog is krijgt de alvleesklier daarom van het lichaam de opdracht om nog meer insuline aan te maken. De cellen horen dan nog meer deurbellen, omdat er veel bloedsuiker voor de kacheldeur staat en stoppen hun oren (celreceptoren) nog harder dicht. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht, met hoge bloedsuikerspiegels, steeds ongevoeliger celreceptoren en een alvleesklier die steeds meer uitgeput raakt. Op het allerlaatst kan de alvleesklier waarschijnlijk niet eens meer voldoende insuline aanmaken en kan er diabetes ontstaan waarbij medicinale insuline moet worden gebruikt.
Voldoende beweging is preventief voor het krijgen van suikerziekte. Beweging verlaagt de bloedsuikerspiegel op een natuurlijke manier, waardoor de alvleesklier minder uitgeput raakt, omdat hij minder acuut grote hoeveelheden insuline hoeft aan te maken.

Overgewicht

Als er hoge bloedsuikerwaarden zijn en er is insulineresistentie ontstaan, dan kiest het lichaam als noodoplossing om de bloedsuiker op te nemen in de vetcellen. Het lichaam kan suikers omzetten in vetten. De vetcellen worden daardoor groter, wat kan leiden tot overgewicht, maar ook tot ontstekingen van die vetcellen. Die ontstekingen verergeren de insulineresistentie. De ontstekingen zijn echter niet zo duidelijk dat er bijvoorbeeld koorts ontstaat. Wel kan er een lichte verhoging ontstaan van een ontstekingsmarker in het bloed: CRP (C-Reactiv Proteïn). Deze waarde wordt regelmatig getest bij bloedonderzoek via de huisarts, maar die vindt een waarde rond de 3 meestal weinig verontrustend. Toch is het geen gezonde waarde.
Ook triglyceriden (Tg) worden regelmatig getest via de huisarts. Hoge triglyceridewaarden, zijn ook een aanwijzing dat de vethuishouding ontregeld raakt, maar een hoog triglycerideniveau remt ook het gevoel van verzadiging, waardoor de vicieuze cirkel van ontregelde bloedsuikerwaarden en ontregelde vethuishouding en overgewicht alleen maar erger wordt.

Hoge bloeddruk

Hoge insulinewaarden leiden ook tot vernauwing van de bloedvaten. (Lage insulinewaarden geven juist vaatverwijding en dus een lagere bloeddruk, dus de insuline omlaag krijgen ondersteunt ook een goede bloeddruk. )

Verwante onderwerpen op deze website

Meer lezen over andere voedingspatronen? Voedingsadviezen vroeger en nu voor mensen met diabetes; waar komen die verschillen in inzicht vandaan? En praktische adviezen voor ontbijt, lunch en diner met een lage glycemische waarde.

Meer lezen over de bloedsuikerspiegel en glycemische index? Lees hypoglycemie. Daarin staat ook wat de relatie is tussen stress en de bloedsuikerspiegel. Het stuk over overgewicht is ook informatief voor mensen met diabetes type II. Hierin staat de relatie tussen insuline en overgewicht beschreven.