Allergie & overgevoeligheid

Allergie & overgevoeligheid

Wat is allergie of overgevoeligheid?

Allergie is een overmatige reactie van het immuunsysteem op een stof die in principe onschadelijk is. In feite reageert het lichaam op een mug alsof het een olifant is! Histamine is een stof die vaak betrokken is bij een allergische reactie en die o.a. verantwoordelijk is voor jeuk en rode huiduitslag.
Intolerantie is een reactie van het lichaam op (een bepaalde hoeveelheid van) een stof, buiten het immuunsysteem om. Een intolerantie is niet meetbaar in het bloed, dus met gangbaar medisch onderzoek moeilijk te ontdekken.
Overgevoeligheid is een woord, wat je zowel voor allergie als voor intolerantie kunt gebruiken; je kunt ‘ergens niet tegen’. Welke officiële naam het heeft, is niet de zorg van de patiënt. Die wil er alleen maar van zijn of haar klachten af komen!

Hoe herken je overgevoeligheid?

Overgevoeligheid kan zich uiten in allerlei symptomen, die ook weer symptomen kunnen zijn van een andere aandoening. De diagnose van allergie kan medisch worden gesteld als er in je bloed stoffen zitten die het lichaam aan heeft gemaakt als reactie op het contact met de stof waar je allergisch voor bent. De stof waar je allergisch voor bent heet ‘allergeen’ of ‘antigeen’. De stof die je bloed aanmaakt wordt antistof genoemd en behoort tot de immuunglobulines. Er zijn meerdere soorten immuunglobulines, maar bij regulier medisch onderzoek wordt het meest gekeken naar IgE. IgE betekent bijvoorbeeld: Immuunglobuline van het E-type.
De diagnose van een intolerantie kan soms gesteld worden, doordat ontdekt wordt dat je lichaam tekort heeft aan een bepaald enzym. Een enzym is een stof die nodig is voor de vertering van bepaald voedsel. Lactase is bijvoorbeeld het enzym dat nodig is voor vertering van lactose (= melksuiker).
Symptomen kunnen ook veranderen. Babies hebben relatief vaak eczeem, wat zeer zichtbaar is. Als ze circa anderhalf jaar oud zijn, verdwijnt het eczeem bij een aantal kinderen. Bij sommigen komt dit doordat het immuunsysteem inmiddels gerijpt is/ sterker is geworden. Het kan echter ook zijn, dat de klacht zich heeft verplaatst naar bijvoorbeeld de luchtwegen. Van astma is bekend, dat het kan voorkomen in afwisseling met eczeem. Ook kan de klacht zijn verschoven naar gedrag, wat heel moeilijk te ontdekken is, want welke tweejarige is niet regelmatig dwars en druk? Hieronder staan de meest voorkomende symptomen per leeftijdsgroep:

Symptomen van overgevoeligheid bij babies:
Voor de geboorte bewegen sommige overgevoelige babies vaak al heftig, het lijkt of ze veel de hik hebben. Na de geboorte zie je: veel krijsen en huilen, darmkrampen, diarree met spuitluiers, ernstige luieruitslag, verstopping, veel boeren en spugen, voortdurend of juist niet gevoed willen worden, niet kunnen slapen, specifieke bewegingen zoals met bovenlijf schommelen of bonken met het hoofd, niet getroost of geknuffeld willen worden, dauwworm (eczeem), herhaalde oorinfecties of andere problemen met slijmvliezen zoals neiging tot kroep, overmatig kwijlen, extreem zweten en lopen voor de 10e maand.
Symptomen van overgevoeligheid bij peuters:
Maagdarmklachten, groeipijnen (pijn in bovenbenen, knieën en bekken), oorpijnen, hyperactiviteit, gedragsproblemen zoals driftbuien, niet aangeraakt willen worden, teruggetrokken gedrag, moeheid, verstopte neus, keelschrapen, chronische hoest, astma en hoofdpijn.
Symptomen van overgevoeligheid bij oudere kinderen en volwassenen:
Hooikoorts, astma, groeipijnen (zie hierboven), maagdarmklachten (diarree, verstopping, aften), wisselende stemmingen (hyperactiviteit, moeheid, depressie, snel geïrriteerd, agressief), wisselende schoolprestaties, problemen met tekenen of schrijven, huiduitslag, herhaalde infecties of verkoudheden, bedplassen ouder dan 5 à 6 jaar.
Slechte adem en geheugenzwakte kunnen ook een allergische oorzaak hebben.
Een allergisch uiterlijk:
Veel kinderen hebben een dwarse huidplooi op de neus, omdat ze vaak tegen hun neus wrijven (=’allergische groet’). Er zijn wallen onder de ogen, met donkere of juist roze kleur, rimpels onder de onderste oogleden, gezwollen bovenste oogleden, glazige ogen met grote pupillen gepaard gaande met plotselinge gedragsveranderingen, trekjes in het gezicht, bleekheid, rode oortjes, rode wangen, ademhaling vooral door de mond, wiebelende benen, opgeblazen buik, droge huid, rimpelige handpalmen en uitslag, o.a. in arm- en knieholten.

Voor welke stoffen zijn veel mensen overgevoelig?

Je kunt voor van alles en nog wat allergisch zijn, maar volgens Kamsteeg in zijn boek “Eetwaar=eetbaar?” zijn dit de meest voorkomende oorzaken van voedselallergie:
Bij babies tot 12 maanden: koemelk, eieren, soja, vis, wortel en banaan
Bij kinderen tot 10 jaar: koemelk, eieren, soja, vis, appel, peer, pruim, wortel, selderij, aardappel, paprika, tomaat, aardbeien, noten en pinda(kaas).
Bij oudere kinderen en volwassenen: melk, eieren, vis, rund- en varkensvlees, tomaten, tarwe, citrusvruchten, peulvruchten, rijst, wortelen, selderij, noten, chocolade, schaaldieren (mosselen e.d.).
In mijn praktijk zie ik bij ontlastingsonderzoek steeds vaker hoge waardes van antistoffen tegen gluten, wat betekent dat het immuunsysteem hard moet werken om het lichaam tegen gluten te beschermen. Gluten zitten vooral in tarwe, maar ook in rogge en gerst. Gluten zijn mogelijk voor alle mensen enigszins prikkelend, maar als mensen verder gezond zijn, leveren deze prikkels geen problemen op.
Medicijnen penicilline en aspirine. Deze medicijnen bevatten salicylaten. Salicylaat is ook te vinden in veel pijnstillers, maar ook kauwgom en tandpasta bevatten veel salicylaten. Salicylaten kunnen eczeem, astma en hyperactiviteit veroorzaken.
Metalen chroom en nikkel (contactallergie door sieraden, geld e.d.)

Wat zijn de oorzaken van overgevoeligheid?

Men schat dat 10 tot 30% van de mensen een erfelijke aanleg hebben voor het ontwikkelen van aandoeningen die berusten op abnormale afweerreacties zoals allergie. Deze aanleg noemt men ‘atopie’. Dit houdt niet in dat je met een atopische aanleg altijd last hebt van overgevoeligheid, maar dat je er last van kunt krijgen. Dit gebeurt vooral na een tijd waarin het lichaam relatief veel belast is geweest, bijvoorbeeld door langdurige stress, door een infectieziekte waarna men niet echt goed is opgeknapt, bij baby’s na een (serie) inentingen die het immuunsysteem niet kon verwerken, na teveel belasting met toxische stoffen, zoals kwik uit vullingen in de tanden met amalgaam etc. Kinderen kunnen echter ook klachten hebben vlak na de geboorte, zoals dauwworm of astma. Deze atopische aanleg kan behandeld worden, hoewel je aanleg alleen ’tot rust kunt brengen’ en dus niet kunt laten verdwijnen.

Naast erfelijkheid kunnen ook andere lichamelijke factoren een rol spelen. Bij allergie is de thymus (ook wel zwezerik genoemd) erg belangrijk. De thymus is een onderdeel van het lymfesysteem, dat o.a. afvalstoffen van infecties uit het lichaam moet afvoeren. De thymus maakt diverse soorten cellen aan die het immuunsysteem van het lichaam moeten regelen. De thymus-helper-cellen moeten het immuunsysteem toestemming geven om bijvoorbeeld een virus te gaan bestrijden. De thymus-suppressorcellen moeten de afweerreactie stopzetten als er voldoende actie is ondernomen. Bij allergie gaat het lichaam te snel iets bestrijden en hij gaat daar ook te lang mee door. Ondersteuning van de functie van de thymus is dus erg belangrijk. De thymus heeft voor haar functioneren onder andere het mineraal zink nodig, waaraan relatief veel Nederlanders een tekort hebben, omdat onze bodem er arm aan is. Ik raad aan om wat duurdere merken voedingssupplementen te gebruiken, omdat de goedkope merken vaak (zink)verbindingen gebruiken die slecht opgenomen kunnen worden in het lichaam. Sommige middelen zijn dan meer een belasting dan een ondersteuning voor de gezondheid.

In de darmen komt het lichaam het meest in contact met lichaamsvreemde stoffen, vooral met voeding. Het is daarom logisch (en bekend) dat het grootste deel van het immuunsysteem zich in de darmen bevindt. Er zitten ook thymushelpercellen in de darmen. Bij infecties met virussen en bacteriën ontwikkelt de groep Thymushelpercellen 1 zich (Th 1) en bij infecties met o.a. wormen ontwikkelt de groep Thymushelpercellen 2 zich. Allergieën en astma kunnen ontstaan als er een onbalans ontstaat tussen Th 1 en Th 2. Dit gebeurt vooral als er te weinig Th 1 is ontwikkeld. Dit komt tegenwoordig steeds meer voor, doordat kinderen nog weinig infectieziekten krijgen. Inentingen tegen allerlei ziekten voorkomen het doormaken van veel ziekten en ook het krijgen van antibiotica bij infecties remt het goed ontwikkelen van thymushelpercellen 1; de lichaamseigen weerstand. Vaccinaties, antibiotica en overmatige hygiëne leiden dus zeer waarschijnlijk indirect tot een toename van allergieën en astma.

Bepaalde parasieten kunnen ook voedselovergevoeligheid veroorzaken, zoals Giardia Lamblia en diverse Entamoeba’s. Zij hebben een irriterend effect op de darmwand, wat het immuunsysteem hyperactief kan maken en ze verstoren de verhouding tussen Th1 en Th2. Parasieten kunnen ook eczeem, luchtwegproblemen, concentratieproblemen, vermoeidheid, wallen onder de ogen, bloedarmoede etc. veroorzaken. Huisartsen herkennen lang niet altijd alle symptomen van parasitaire infecties, omdat ze meestal pas bij behoorlijke diarree aan een parasiet gaan denken. Je kunt echter een parasitaire infectie hebben en ‘gewoon stevige’ ontlasting of zelfs verstopping! Hierdoor bedenkt een huisarts niet altijd om onderzoek te laten doen naar parasitaire infecties. Ontlastingsonderzoek is aan te raden, als er ook andere aanwijzingen zijn voor een parasitaire infectie.

Psychisch aspect
In sommige natuurlijke geneeswijzen wordt het lichamelijke vertaald naar emoties. Mensen die lichamelijke klachten krijgen ten gevolge van overgevoeligheid, hebben een (vaak onbewuste) emotionele overgevoeligheid voor bepaalde situaties of emoties, of voor bepaald gedrag. Hoe jonger het kind is, hoe vaker het voorkomt dat één of beide ouders hierbij een rol spelen, meestal is het een onbewust probleem van de ouder. Een voorbeeld hiervan staat beschreven bij stressvermindering. Regelmatig kom ik tegen dat het werkelijke probleem is begonnen bij één van de opa’s of oma’s van het kind met allergie! Vooral onverwerkte oorlogstrauma’s komen in hun generatie veel voor. Dit kan een (onbewust) emotioneel effect hebben op hun kinderen; de ouders van de baby met allergie.
Schuldgevoelens van de vader of moeder over mogelijke emotionele oorzaken voor de allergie van hun kind werken averechts. Stress is niet gezond voor je immuunsysteem en ook niet voor dat van je kind. Probeer zo veel mogelijk te genieten van het goede wat je hebt met je kind. Onbewuste problemen kun je moeilijk zelf aanpakken, omdat ze moeilijk te ontdekken zijn. Stap 1 is om te proberen zo’n probleem bewust te worden, bijvoorbeeld met behulp van kinesiologie. Een kenmerk van zo’n probleem is, dat je ergens buitenproportioneel heftig op reageert. Met je verstand weet je wel dat je je in zo’n situatie niet zo druk moet maken, maar je emoties zijn toch relatief heftig.
Een lichamelijke overgevoeligheid kan ook in een ander opzicht gepaard gaan met emotionele (over)gevoeligheid. Allergische kinderen kunnen soms dingen zeer goed aanvoelen (hooggevoeligheid/ HSP), mogelijk kan dit zelfs in de vorm van paranormale gevoeligheid voorkomen.

Algemene adviezen:

  • Zorg voor versterking van het afweersysteem, door bekende allergenen een tijd lang te vermijden, door gezonde leef- en eetgewoontes, met eventueel gebruik van voedingssupplementen zoals een multivitamine- en mineralenpreparaat, vetzuurpreparaten, darmflorapreparaten e.d.
  • Verdiep je in de keuze om je kind wel of niet (gedeeltelijk) te laten inenten of de inenting enkele maanden uit te stellen. Antroposofische consultatiebureau’s adviseren meestal om pas met 6 maanden te beginnen met vaccinaties, omdat het immuunsysteem dan rijp genoeg is om de belasting van gecombineerde vaccinaties te doorstaan. Als je kind voor die tijd al naar een kinderdagverblijf gaat, is dat echter misschien niet zo raadzaam. Op een kinderdagverblijf komen kinderen al veel in contact met allerlei ziektekiemen.
    Laat je kind niet inenten op het moment dat het verkouden of grieperig is. Het immuunsysteem is dan al belast en kan er niet nog meer bij hebben. Kinderen met overgevoeligheid hebben een immuunsysteem wat al niet sterk is. Een cocktail van diverse inentingen op zeer jeugdige leeftijd is voor sommige babies een zeer zware belasting en misschien wel voor alle babies. Wie heeft ‘de waarheid’ in pacht?
  • Het bijhouden van een voedseldagboek, waarin je opschrijft wat je gegeten hebt en welke reacties er optraden, wordt door veel mensen als steun ervaren om overzicht te houden.
  • Neem tijd voor rust, niet altijd de TV, radio of computer aan, lekker wandelen in de natuur en op tijd slapen.

Behandeling in de praktijk

In de praktijk maak ik gebruik van laboratoriumonderzoek van de ontlasting voor overgevoeligheid voor gluten en andere verstoringen van de darmflora. Als de ontlasting geen optimale zuurgraad heeft, bijvoorbeeld, ontstaat er makkelijker een grotere hoeveelheid histamine. (Histamine is de stof die o.a. jeuk en roodheid van de huid veroorzaakt.) Het is ook mogelijk om bloedonderzoek te doen naar overgevoeligheidsreacties op basis van IgG antistoffen. Regulier zijn daar twijfels over, maar IgG 1 t/m 3 antistoffen kunnen wel degelijk ontstekingen veroorzaken. In praktijk de Merel wordt gewerkt met de Imupro test van laboratorium ProHealth in Weert. Deze test wordt in ruim 30 landen toegepast.
Daarnaast kan er, met behulp van kinesiologie,  worden getest waar iemand overgevoelig voor is.

Kinesiologisch testen is geen wetenschappelijke methode, maar kan als richtingaanwijzer uitstekende diensten bewijzen, zodat je in ieder geval enigszins weet in welke richting je moet zoeken. Sommige mensen worden ‘een beetje paranoia’ voor alles omdat ze allerlei stoffen gaan verdenken als veroorzaker van de klachten.
Vooral voor babies is kinesiologisch testen een zeer vriendelijke manier om indicaties te vinden welke stoffen ze niet of slecht verdragen. Je kunt dan altijd door middel van het weglaten en weer opnieuw nemen van de uitgeteste voedingsmiddelen (of andere stoffen) kijken of er verschil is in klachten. Ik heb zo’n 500 buisjes met stoffen waarvoor men allergisch kan zijn.
Daarnaast probeer ik met behulp van homeopathische en darmfloramiddelen de kwaliteit van de darmslijmvliezen en de darmflora te verbeteren en daarmee de neiging om te reageren op voeding of huidverzorgingsproducten te verminderen. Zie ook bij informatie over de darmflora.
Ook adviseer ik vaak orthomoleculaire middelen als zink, die het immuunsysteem en vooral de thymus kunnen ondersteunen maken. Bij jonge kinderen is het vaak beter om met behulp van een homeopathische vorm van een mineraal de stofwisseling van dat mineraal te verbeteren. Ook zijn er voor hen stoffen op waterbasis, die tekorten kunnen aanvullen.
Negatieve gevolgen van vaccinaties, die ook tot allergieën kunnen leiden, kunnen aangepakt worden met behulp van homeopathische middelen.

Verwante onderwerpen in deze website:

Overgevoeligheid, hoe kom je er zelf achter? Mogelijk kun je deze tips gebruiken om er zelf achter komen waar je allergisch of overgevoelig voor bent.
De darmflora; hier vind je o.a. informatie over de mogelijkheid om ontlasting te laten onderzoeken op de hoeveelheid lactobacillen, die lactase aanmaken om melksuiker (lactose) te kunnen verteren. Een lage hoeveelheid lactobacillen geeft enige indicatie voor zuivelovergevoeligheid. Daarnaast kan het duidelijkheid geven over overgevoeligheid voor gluten. Dit onderzoek kan worden gedaan vanaf de geboorte.